Czym jest i czym zajmuje się NASK?

NASK – czyli Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy – to jedna z najważniejszych instytucji, o której istnieniu wiele osób dowiaduje się dopiero przy okazji rejestracji domeny .pl. I faktycznie, to właśnie domeny są jednym z najbardziej rozpoznawalnych obszarów działalności NASK. Warto jednak podkreślić: NASK to znacznie więcej. To instytut, który dba o bezpieczeństwo cyfrowe kraju, prowadzi badania, rozwija infrastrukturę teleinformatyczną i edukuje obywateli w zakresie cyberbezpieczeństwa.

• Czym zajmuje się NASK?
• Jaką rolę pełni NASK w polskim internecie?
  • Operator krajowej domeny .pl
  • Centrum reagowania na incydenty – CSIRT NASK
  • Edukacja i profilaktyka
• Czym NASK zajmuje się poza administracją rejestrem domen?

Jeśli dopiero szukasz adresu dla swojej strony, warto sprawdzić tanie rejestracje i odnowienia domen w SEOHOST, a jeśli masz już domenę u innego operatora, opłacalną opcją jest transfer domeny do SEOHOST z niższymi kosztami utrzymania. Przy okazji możesz zerknąć na nasz aktualny przegląd cen, w którym wyjaśniamy, ile kosztuje rejestracja i przedłużenie domeny .pl w 2025 roku oraz dlaczego wiele osób decyduje się na przeniesienie jej do nas.

Czym zajmuje się NASK?

Najprościej mówiąc: NASK rozwija, zabezpiecza i wspiera cyfrowy ekosystem Polski. Jego działalność obejmuje trzy główne filary:

1. Zarządzanie krajowym rejestrem domen .pl
   • prowadzi rejestr domen: .pl, .gov.pl, domen regionalnych i funkcjonalnych;
   • odpowiada za infrastrukturę, działanie DNS, procedury i regulaminy;
   • udostępnia narzędzia rejestratorom;
   • publikuje raporty i statystyki rynku domen.
2. Cyberbezpieczeństwo
   • prowadzi CSIRT NASK – zespół reagowania na incydenty bezpieczeństwa komputerowego;
   • monitoruje cyberzagrożenia, ostrzega użytkowników, tworzy kampanie edukacyjne;
   • rozwija projekty zapobiegające atakom i poprawiające świadomość cyfrową.
3. Działalność badawczo-rozwojowa (R&D)
   • prowadzi badania z zakresu teleinformatyki, AI, przetwarzania danych;
   • rozwija krajową infrastrukturę (m.in. data centers);
   • współpracuje z administracją publiczną, nauką i biznesem.

NASK to instytut państwowy – działa pod nadzorem Ministerstwa Cyfryzacji. NASK jest najczęściej kojarzony z domenami, co jest w zasadzie zgodne z prawdą, bo obecnie jest rejestrerem domeny .pl czyli głównym podmiotem zarządzającym tym rozszerzeniem w Polsce. Natomiast faktycznie wiele lat temu NASK był także rejestratorem domen, ale przeniósł swoje obowiązki i klientów na rejestratorów zewnętrznych, np. nas, SEOHOST.

Jaką rolę pełni NASK w polskim internecie?

No właśnie, trzy główne filary tworzą rozbudowaną strukturę ról, jakie NASK odgrywa w polskiej przestrzeni cyfrowej — od kwestii najbardziej technicznych, przez operacyjne, aż po edukacyjne i rozwojowe.

Co ważne, NASK pracuje prawie niezauważalnie, w tle — przeciętny użytkownik w ogóle nie zauważa, jak złożone procesy chronią jego dane, stronę www, rachunki w banku czy dostęp do e-usług. To instytucja, która „opiekuje się” strukturą domen internetowych, ale też reaguje na incydenty, wdraża innowacje i edukuje społeczeństwo (głównie w sieci Internet, co widać nawet po ich kanale w ToyTube).

Za chwilę je opiszemy dokładniej te role, ale warto podkreślić:to jeden z tych podmiotów, którego nie widać na pierwszy rzut oka — a bez niego internet w Polsce wyglądałby zupełnie inaczej.

Operator krajowej domeny .pl

NASK jest oficjalnym administratorem domeny .pl – podobnie jak w innych krajach operatorzy ccTLD odpowiadają za swoje rozszerzenia.

Oznacza to, że NASK:

• przechowuje rejestr nazw,
• zapewnia działanie DNS,
• ustala zasady i cenniki,
• udostępnia system rejestratorom,
• publikuje dane techniczne i statystyczne.

Ważna uwaga: NASK nie sprzedaje domen detalicznie – robią to wyłącznie partnerzy (rejestratorzy) tacy jak my, SEOHOST. Dlatego pojawiające się w wyszukiwarkach zapytania typu"rejestracja domeny pl NASK” wynikają z błędnego skojarzenia. NASK nie świadczy usług rejestracji dla klientów końcowych, tylko zarządza samym rejestrem.

Rejestracja zawsze odbywa się przez operatorów co dokładniej wyjaśniliśmy tutaj: Kto zarządza domenami i jak powstają nowe rozszerzenia?

Centrum reagowania na incydenty – CSIRT NASK

To jedna z kluczowych jednostek cyberbezpieczeństwa w kraju. CSIRT NASK:

• przyjmuje zgłoszenia incydentów,
• analizuje zagrożenia,
• ostrzega i publikuje alerty,
• współpracuje ze służbami, państwami, firmami prywatnymi.

Dla użytkownika końcowego przekłada się to na:

• szybszą reakcję na cyberataki,
• ochronę infrastruktury publicznej,
• kampanie ostrzegające przed oszustwami i phishingiem.

Edukacja i profilaktyka

To obszar, o którym niewiele osób wie, a szkoda. NASK prowadzi szerokie programy edukacyjne, m.in.:

• kampanie społeczne o cyberbezpieczeństwie,
• szkolenia i projekty dla szkół,
• materiały o bezpiecznym internecie,
• od 2025 – nowe działania prewencyjne i edukacyjne (projekty 2025–2026).

Przykład:programy dot. bezpiecznego korzystania z Internetu dla dzieci i dorosłych, zapobieganie cyberprzemocy, ochrona danych.

Czym NASK zajmuje się poza administracją rejestrem domen?

Wbrew powszechnemu przekonaniu, domeny to tylko jedna z kompetencji NASK. Poza nimi instytut:

• buduje i rozwija krajowe centra danych
• wspiera rozwój AI and teleinformatyki
• tworzy rozwiązania dla administracji publicznej
• prowadzi projekty badawcze
• uczestniczy w międzynarodowych inicjatywach cyberbezpieczeństwa
• szkoli i edukuje obywateli w zakresie zagrożeń cyfrowych

Do tego dochodzą strategiczne projekty na lata 2024–2026 – m.in. rozbudowa Centrum Cyberbezpieczeństwa i Krajowego Centrum Przetwarzania Danych.

NASK chce także wzmocnić swoją rolę jako instytutu wiodącego w Europie w zakresie:

• cyberbezpieczeństwa,
• badań nad AI,
• budowania bezpiecznej infrastruktury danych.

Dodatkowe informacje o NASK znajdziesz na stronach NASK.pl oraz DNS.pl, gdzie także znajduje się baza WHOIS dla domen .pl. Zobacz, jak sprawdzić, kto jest właścicielem domeny internetowej?